استودیـو
پـویا آریان‌پـور
«آتلیه»، از آغاز فعالیت‌های هنری پویا آریانپور، نقشی اساسی در تمامی جنبه‌های کاری او در نقش هنرمند، آموزگار و طراح داشته است و از ابتدا، او این مفهوم ویژه را همسو با نیازها، رویکردها و نگرش خود شخصی‌سازی کرده است. پویا از آغاز فعالیتش آتلیه‌های مختلفی را ایجاد کرده و مفهوم کارکردی آن را به‌صورت مستمر توسعه داده است. در نتیجه‌ی این رویکرد، فضاهای آتلیه‌ای او به ضرورت کار، آثار، پروژه‌های هنری و نیازهای دیگر او شکل گرفته و آن‌ها را ممکن کرده‌اند. از جمله‌ی این نیازها، برپایی جمع‌هایی برای آفرینش هنری، پیشبرد پروژه‌های گروهی و همکاری‌محور، برگزاری برنامه‌ها و کارگاه‌های آموزشی و گردهم‌آوردن هنرجویان بوده است.
تجربیات آریانپور در اولین آتلیه‌اش او را به برداشتن قدم‌هایی بلندپروازانه‌تر سوق داد، به‌طوری که هنگام راه‌اندازی آتلیه‌ی بعدی فضای آتلیه را خود طراحی و شخصی‌سازی نمود. این آتلیه واقع در فضای مجموعه‌ی سعدآباد و از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۴ برپا بود. مجموعه‌ی سعدآباد، که در دوره‌ی پهلوی مختص امور حکومتی بود، در آن سال‌ها به‌تدریج به محلی عمومی تبدیل شده بود و ساختمان‌های زیرمجموعه‌ی آن نیز به موزه یا دفاتر قوای مجریه.
اولین آتلیه‌ی او، آتلیه سپند، در شمال شرقی تهران در محله‌ی اقدسیه واقع شده بود که از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۸۰ به بهره‌برداری رسید. این آتلیه پیش از ورود پویا آریانپور به دانشگاه و تا زمان فارغ‌التحصیلی او از دوره‌ی کارشناسی ارشد، شاهد شکل‌گیری و رشد فعالیت هنری او بود. فضای این آتلیه، واقع در یکی از واحدهای مجتمعی آپارتمانی، نور طبیعی مطبوعی داشت و از همان ابتدا، تبدیل به فضایی برای گردهمآیی بسیاری از دوستان پویا، هنرمندان و همراهان دیگر نیز شد. برخی از این افراد زمان‌هایی را در فضای این آتلیه به کار می‌پرداختند. همچنین، پویا تدریس هنر را از همین آتلیه آغاز کرد. او در ابتدا کلاس‌هایی برای کودکان و نوجوانان برگزار کرد، و در سال‌های بعدتر هنرجویان جوان را نیز تعلیم داد. در‌عین‌حال، او همزمان با دنبال‌کردن تجربه‌های آموزشی‌اش، سبک شخصی خود را نیز پایه‌گذاری می‌کرد. همچنین، پویا تدریس هنر را از همین آتلیه آغاز کرد. او در ابتدا کلاس‌هایی برای کودکان و نوجوانان برگزار کرد، و در سال‌های بعدتر هنرجویان جوان را نیز تعلیم داد. در‌عین‌حال، او همزمان با دنبال‌کردن تجربه‌های آموزشی‌اش، سبک شخصی خود را نیز پایه‌گذاری می‌کرد.
همچنین، آتلیه فضایی برای توسعه‌ی فلسفه‌ی شخصی، فعالیت و مسیر هنری و گفتمان خردمندانه‌ی او بوده که همواره با آهنگی کم‌شتاب، فضایی برای گفت‌وگو ایجاد کرده است، بر محیط و دیگران تأثیر گذاشته، و با حفظ روحیه‌ای پذیرا، در تقابل با ناپایداری و بی‌دوامی محیط اجتماعی-سیاسی و منظر هنری تهران قرار گرفته است. از دیدگاه آریانپور، آتلیه همواره مفهومی پویا بوده که اجزای سازنده‌ی آن، همانند اعضای حیاتی یک موجود زنده، به‌شکلی طراحی شده‌اند تا در کارکرد و سازوکاری ویژه نقش‌آفرینی کنند و نیز در هماهنگی با یکدیگر، راهگشای گردآوری، آفرینش، و توسعه باشند.
پیرو تغییرات متعدد و عمده در مدیریت مجموعه‌ی سعدآباد، پویا تصمیم گرفت به آتلیه‌ای جدید نقل مکان کند. در سال ۱۳۸۴، او آتلیه کاشانک را راه‌اندازی کرد که به‌مدت چهارده سال، تا سال ۱۳۹۸، میزبان کار و زندگی او شد. این آتلیه خانه‌‌ی دو طبقه‌ی هفتاد‌و‌چند‌ساله‌ای در محله‌ی کاشانک تهران بود. کل فضای ساختمان زیر نظر آریانپور بازسازی شد، به‌طوری که طبقه‌ی همکف فضای چندوجهی آتلیه‌ی نقاشی، کارگاه آموزش، و کتابخانه را شکل داد و طبقه‌ی اول محیط زندگی او را. در همین آتلیه بود که پویا آثار آینه‌کاری خود را شروع کرد. در ابتدا، صنعتگران ماهر زیر نظر پویا آریانپور این آثار را در فضای محدود حیاط پشت خانه تولید می‌کردند و بعد آن‌ها، با گسترش کار، عملیات ساخت حجم‌های بزرگ‌تر، به فضایی اختصاصی در آتلیه خاوران منتقل شدند که در پانزده‌کیلومتری جنوب شرق تهران و در مجتمع سایت چوب خاوران راه‌اندازی شده بود. با وجود آنکه آتلیه کاشانکْ کارگاه نقاشی و فضای تدریس و همچنین محل زندگی پویا بود، کارگاه‌های آموزشی بزرگ‌تر او با کمک دستیاران و مربی‌های آموزش‌دیده‌اش به‌صورت دوره‌ای در فضاهای مختلفی در تهران برگزار می‌شد. آتلیه کاشانک همچنین فضایی برای برگزاری سخنرانی و نشست، نمایش فیلم، جلسات تبادل نظر و گفت‌وگو، و گردهمآیی دوستان و هنرجویان بود و نقشی اساسی را در توسعه‌ی تفکر، فعالیت‌ها، و دایره‌ی ارتباطی پویا بازی کرد.
پس از برگزاری موفقیت‌آمیز رویدادی در مجموعه‌ی سعدآباد با مدیریت پویا، یکی از مدیران مجموعه به او پیشنهاد داد تا یکی از ساختمان‌های متروکه‌ی آنجا را به آتلیه‌ی نقاشی، کارگاه تدریس، و فضای نمایشگاهی تبدیل کند. این ساختمان، که در اصل گلخانه بود، تبدیل به دو آتلیه شد که او و دوست نقاشش، مرتضی دره‌باغی، در آن جای گرفتند. آتلیه سعدآباد از اساس مطابق با نیازهای پویا و همسو با فعالیت‌های هنری و آموزشی او طراحی شده بود به همین دلیل، تبدیل به فضایی برای گردهمآیی افراد، و برنامه‌ریزی پروژه‌های گروهی‌اش نیز شد. این ساختمان در میان باغی وسیع به دور از هیاهوی شهر واقع شده بود که به همین دلیل، فضایی خاص برای گسترش مسیر نقاشی‌های پویا ایجاد کرد. این آتلیه همچنین نقشی مهم در توسعه‌ی فعالیت‌های آموزشی پویا داشت، به‌طوری که امکان تربیت معلم، دستیار و طیف گسترده‌تری از هنرجویان را به وجود آورد.
با توسعه‌ی پروژه‌ها و آثار، ضرورت استفاده از آتلیه‌ای وسیع‌تر احساس می‌شد که در محیطی صنعتی واقع شده باشد. در طول تقریباً دو سال وقفه‌ای که در اثر همه‌گیری بیماری کووید-۱۹ به وجود آمد، پویا از آتلیه کاشانک به یک آتلیه‌ی کوچک‌تر در محله‌ی کامرانیه به نام آتلیه باغ نقل مکان کرد که از سال ۱۳۹۸ تا ابتدای ۱۴۰۰ در آنجا به کار و زندگی مشغول شد. در این مدت، در‌حالی‌که روی مجسمه‌ها و حجم‌های آینه‌کاری در آتلیه خاوران، البته با سرعت کمتر، کار می‌کردند، در تلاش بودند تا فضایی مناسب برای کارهای بزرگ‌تر بیابند.
جست‌وجو برای نقل مکان به یک فضای یکپارچه و بزرگ به کارخانه‌ی شتاب‌دهی و نوآوری دیهیم ختم شد که در سی‌کیلومتری جنوب شرق تهران قرار داشت. فعالیت‌های این فضای هفده‌هکتاری، که زمانی کارخانه‌ای فعال و تولیدکننده‌ی انواع چوب فرآوری‌شده، کفپوش و مبلمان بوده است، در اوایل دهه‌ی ۱۳۹۰ متوقف شده بود. کارخانه شامل چندین کارگاه، سوله، انبار، خط تولید، دپو، دفتر، فضای اشتراکی کار و یک واحد کوچک مسکونی است که به‌تدریج در حال تغییر کاربری با هدف‌گذاری‌های جدید است. در سال ۱۳۹۹، پویا تصمیم گرفت فعالیت‌هایش را به یکی از سوله‌های این کارخانه به‌وسعت هزار متر مربع منتقل کند و به این ترتیب، اواخر سال ۱۳۹۹ بازسازی و اصلاح فضا مطابق با نیازهای او صورت گرفت. پس از پایان عملیات نوسازی، فعالیت آتلیه قیام‌دشت در فروردین ۱۴۰۰ آغاز شد. این آتلیه امکانات متعددی را برای توسعه و گسترش فعالیت‌های آریانپور به وجود آورده که فضاهای مختلفی برای تولید آثار حجمی بزرگ، نقاشی، انبار، کتابخانه و بایگانی، و محیط زندگی او را ایجاد کرده است. به‌تدریج برخی از فرایندها و عملیاتِ آتلیه خاوران به آتلیه قیام‌دشت منتقل شد تا خاوران به فضایی مختص پیش‌تولید و فرآوری مواد و مصالح آینه‌کاری بدل شود.
آتلیه قیام‌دشت میزبان طیف گسترده‌ای از هنرمندان، صنعتگران و متخصصان، از جمله معماران، طراحان، متخصصان آینه‌کاری و کارشناسان بایگانی، می‌شود که برای تحقق‌بخشیدن به پروژه‌ها و نگرش آریانپور در کنار یکدیگر فعالیت می‌کنند.